Türkiye'de belediyecilik anlayışının değişmesi ile birlikte bir çok belediye sosyal projelerin yanı sıra bilim projelerine de önem vermeye başladı. Bu projelerin başında kentin katma değerine olumlu katkılar yapabilecek bilim merkezleri geliyor. Bir çok belediye kendi kaynakları ile kente bilim merkezi kazandırırken, fon bularak bu çalışmaları yürüten belediyeler de bulunuyor.
Bilim Merkezleri Türkiye'de devlet politikası olmasına "Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun 23. toplantısında özellikle çocukların ve gençlerin bilime olan ilgi ve meraklarını artıracak, teknolojiyi daha doğru kullanmalarını sağlayacak bilim merkezlerinin: 2016 yılı itibarıyla tüm büyükşehirlerde, 2023 yılı itibarıyla tüm illerde kurulmasına yönelik çalışmaların yerel yönetimlerle işbirliği halinde gerçekleştirilmesine karar verilmiştir.
Bilim merkezlerinin kurulması ve tüm ülke çapında yaygınlaştırılması TÜBİTAK’ın bilimin yaygınlaştırılması misyonunun bir uzantısı olarak uygulanmaktadır. TÜBİTAK, bilim merkezlerinin toplumumuzda bilim kültürünü yaygınlaştırmak için son derece kritik bir rol üstleneceği öngörüsünden yola çıkarak, ülkemizde bu merkezlerin kurulmasını ve yıllar içinde sayılarının artırılmasını hedeflemektedir. Bu kapsamda oluşturulan 4001 proje çağrısı ile bir çok bilim merkezinin aynı anda kurulması ile ilgili proje çalışmaları yürütülmektedir.
Bilim merkezleri her yaştan farklı birikime sahip insanları bilimle buluşturmak, bilgiyi kaynağından öğrenmelerini sağlamak ve bilime olan merakı tetiklemek üzere tasarlanmış deneysel ve uygulamalı merkezlerdir. Bilim merkezleri, günlük olaylara bilimsel bir bakış açısıyla yaklaşabilme yönünde bir ufuk açmaktadır. Özellikle küçük yaştaki ziyaretçilerin kendi başlarına karar verebilen ve sorumluluk sahibi bireyler olmalarına katkı sağlamaktadır.
Türkiye'de belediyeler, kamu kurumları ve TÜBİTAK tarafından faaliyete geçirilen 20'den fazla aktif bilim merkezi bulunmaktadır. Bunlardan bir kaçını aşağıda tanıtmaya gayret gösterdik.
Feza Gürsey Bilim Merkezi
Feza Gürsey Bilim Merkezi (FGBM), Ankara`da Altınpark bünyesinde faaliyet gösteren, öğrencilerin eğlenceli bir ortamda bilimin temel prensiplerini öğrenmesi için kurulmuş bir tesistir. Türkiye`nin iki bilim merkezinden birisidir.
Feza Gürsey Bilim Merkezi Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından 23 Nisan 1993 tarihinde kurulmuştur. İçinde 48 parça deney ve sergi birimi bulunur.
Ankara`da bir bilim merkezi kurma fikri, resmi bir ziyaret nedeni ile `da bulunan Ankara Büyükşehir Belediyesi yetkililerinin Toronto`daki dünyanın en büyük bilim merkezlerinden birisi olan Ontorio Science Centre (OSC) ziyareti üzerine doğmuştur. OSC ile yapılan anlaşma sonucu anahtar teslim şeklinde bilim merkezi yapılmıştır. Deney ve sergi birimlerinin seçimini öğretim üyelerinden oluşan bir komisyon yapmıştır. Bu seçimde, Türkiye`deki ders programı gözönünde tutulmuştur.
Bilim Merkezi adını, ünlü Türk fizikçi Feza Gürsey `den alınır. Başlangıçta adının Ankara Bilim Merkezi olması düşünülen merkeze, 13 Nisan 1992`de Gürsey`in hayatını kaybetmesi üzerine bu isim verilmiştir. Merkezin işletmesini Ankara Büyükşehir Belediyesi`ne ait ANFA Ankara Altınpark İşletmeleri Limited Şirketi yapılmaktadır.
Ziyaret Günleri: Her Gün
Ziyaret Saatleri: 09:00 - 18:00
Telefon : (0312) 317-9919 veya (0312) 596-9000 E-posta : iletisim@fezagurseybilimmerkezi.com
Adresi : Feza Gürsey Bilim Merkezi, İrfan Baştuğ Caddesi 154 Altınpark 06140 Ankara, Türkiye
Gaziantep Bilim Merkezi / Planetaryum
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, ismi Turkcell Gezegen evi Bilim Merkezi olarak anılacak olan planetaryum için 10 yıl süreyi kapsayacak şekilde Turkcell ile 1 milyon dolarlık sponsorluk anlaşması yaptı. Planetaryumun inşaatını Gaziantep Büyükşehir Belediyesi gerçekleştirdi. Planetaryum cihazının üreticisi olan Alman Carl-Zeiss firması tarafından yılın en özgün projesi seçilen Planetaryum binasında gezegenler, yıldızlar ve çeşitli gök cisimleri ile onların uzay boşluğundaki hareketleri, üç boyutlu görsel şovlar ve anlatı seansları ile izlenebilecek. Turkcell Gezegen evi Bilim Merkezi; Kavaklık parkı içinde Gaziantep Botanik Bahçesi'nin yanındadır.
Ziyaret Günleri: Hergün (Pazartesi hariç)
Ziyaret Saatleri: 10:00 - 18:00
Telefon : 0(342) 338 82 02 E-posta : gezegenevi27@gmail.com
Adresi : Gazi Mah. Zübeyde Hanım Bulvarı Uzay Parkı İçi Botanik Bahçesi Yanı.
Şehitkamil Gaziantep 27060 Türkiye
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Bilim Deney Merkezi ve Sabancı Uzay Evi
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Bilim Deney Merkezi ve Uzay Evi’ni 2012 Nisan ayında hayata geçirmiştir.
Amacı; insanlara bilimi sevdirerek, eğlendirerek yaşamın içinde nerelerde kullanıldığını göstermek, sorgulamayı öğretmek, daha fazla öğrenme isteği yaratabilmek, bilimsel bir vizyon kazandırmaktır.
Türkiye'de eşine az rastlanır bir park olan Sazova içinde tavanına iniş yapmış büyük bir uzay aracı ve küre ile sizleri karşılar. Dışarıdan heyecan uyandıran bu renkli merkezin içinde; ses deneyleri, basınç deneyleri, yeryüzü deneyleri, optik deneyleri, denge-mekanik deneyleri, gösteri, el beceri ve dikkat gibi kategorilerde 100’e yakın deney aleti sunulmaktadır. 2 katlı binasında "serbest" olarak ziyaret edebilir, sorularınızı alanda dolaşan "bilim iletişimcisi" arkadaşlara sorabilirsiniz. Haftasonu ziyaretleri esnasında "elektrik gösterisi"ne denk gelirseniz saçlarınızı havaya dikecek "Van De Graaff Jeneratörü" deneyinde gönüllü olabilirsiniz. Bina içerisinde animatronik dinazor bölümü ile ilk çağlara yolculuk yapmadan sakın ayrılmayın.
Merkez içerisinde yer alan Sabancı Uzay Evi'nde (Planetaryum) izleyeceğiniz 360 derece astronomi filmi ile unutulmaz bilim dolu bir gün yaşayabilirsiniz. Uzay evi 96 kişilik kapasiteye sahip olmasına rağmen haftasonu yoğunlukları sebebiyle biletini erkenden almaya gayret gösterin.
Uzay Evi (Planetaryum), astronomi ve uzay bilimlerini öğrenmek, anlamak için geliştirilmiş özel bir projeksiyon yardımıyla görüntünün kubbe şeklinde tavana yansıtıldığı gösteri salonudur.
Ziyaret Günleri: Hergün (Pazartesi hariç)
Ziyaret Saatleri: 10:00 - 18:00
Telefon : 444 8 236 E-posta : info@eskisehirbilimdeneymerkezi.com
Adresi : Sazova Mah. Ulusal Egemenlik Bulvarı Sazova Bilim Kültür ve Sanat Parkı Bilim Deney Merkezi ve Sabancı Uzay Evi No: 209 26150 TEPEBAŞI/ESKİŞEHİR
Kocaeli Bilim Merkezi
Bilgi toplumu yaratmak, bilimsel düşünceyi aşılamak ve bilim geniş kitlelere sevdirmek misyonunu gerçekleştirmek üzere çalışmaları sürdürülen Kocaeli Bilim Merkezi tarihi SEKA Kağıt Fabrikası içindeki 10.000m2 alan üzerinde yer alıyor.
Her yaştan bilim meraklılarına, keşfetme arzusu kazanmalarını sağlayacak enteraktif bilim düzeneklerinin sergileneceği, gençlerin yeteneklerini geliştirebilecekleri uygulamalı bilim atölyelerinin sunulacağı ve birçok bilimsel sempozyuma ev sahipliği yapacak bir bilim üssü olması planlanıyor.
Kocaeli Bilim Merkezi'nde, yaklaşık 200 deney düzeneği ve özel tasarım galerilerinin yanı sıra ayrıca eğitim salonları, bilimsel çalışmaların yapılacağı atölyeler, bilimsel gösterileri ve söyleşileri ağırlayacak sahneler, araştırma ofisleri, gökevi ve bilim kafe bulunacaktır.
Bilim merkezi tarafından yıl boyunca ilk öğretim öğrencilerine yönelik olarak 2 haftalık eğitici atölye çalışmaları düzenlenmek
tedir. 1 ile 8 arası sınıflarda okuyan öğrencilerin katıldığı Eğlenceli Bilim Akademisi’nde birbirinden ilginç atölye çalışmaları gerçekleştiriliyor. Öğrenciler, Elektrik-elektronik atölyesinde basit devre elemanları tanıyıp kendi devrelerini kuruyor, mekatronik ve robotik atölyesinde kendi robotlarını tasarlıyorlar. Fizik atölyesinde basınçla ilgili deneylerde hem eğleniyorlar hem de öğreniyorlar. Biyoloji atölyesinde, böcekleri inceleyip kendi kan gruplarını tespit ediyorlar. Kimya atölyesinde ise kuru buz ile maddenin hallerini farklı deneylerle öğrenip, kimyasal tepkimeleri ilginç deneyler tasarlayıp kendileri gerçekleştiriyorlar.
Ziyaret Günleri: Hergün (Pazartesi hariç)
Ziyaret Saatleri: 09:00 - 18:00
Telefon : 0262 325 75 59 E-posta : kocaelibilimmerkezi@kocaeli.bel.tr
Adresi : Kozluk Mh. Mehmet Ali Kağıtçı Sok. No: 77 İzmit/Kocaeli
Bursa Bilim ve Teknoloji Merkezi
Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin vizyon projesi Bursa Bilim ve Teknoloji Merkezi, Türkiye’nin bilim ve teknoloji alanındaki gelişimine hız kazandırmayı ve bu kapsamdaki ilk örnek olarak tüm Türkiye’ye model olmayı hedeflemektedir. Bursa Büyükşehir Belediyesi önderliğinde ve sosyal sorumluluk bilinciyle yürütülmekte olan bir projedir.
Bursa’yı her alanda geleceğe taşıyacak projeleri bir bir hayata geçiren Büyükşehir Belediyesi tarafından açılan Bilim ve Teknoloji Merkezi, çocuklarımızın ve gençlerimizin bilim ve teknolojiye ilgisini çekmek, kolay anlaşılır ve eğlenceli bir şekilde bilimsel konuları sunmak amacıyla geliştirildi. Merkezde 14 farklı alanda yaklaşık 270 deney düzeneği ve özel tasarım galerileri bulunmakta. Ayrıca eğitim salonları, kimya ve fizik atölyelerinin yapıldığı laboratuvaralar, simülasyon cihazları, planetaryum, 3 boyutlu sinema salonları, Bilim Arası kafe ve hediyelik eşya dükkanının yer aldığı merkezde çocuklarımızı bilimsel kampların, atölye çalışmalarının, bilimsel şovların yapıldığı yoğun bir içerik beklemektedir.
Ziyaret Günleri: Hergün (Pazartesi hariç)
Ziyaret Saatleri: 10:00 - 18:00
Telefon : 0(224) 716 3740 E-posta : iletisim@bursabtm.org
Adresi : Altınova Mah. Fuar Cad. No:27
Osmangazi / Bursa (Yalova Yolu Buttim Fuar Alanı Yanı)
Türkiye'de Faaliyet Gösteren Bilim Merkezleri
1. BayrampaÅŸa Bilim Merkezi - http://bayrampasabilimmerkezi.com/
2. Bilim Üsküdar - https://bilimmerkezleri.tubitak.gov.tr/uskudarbilimmerkezi
3. Bornova Belediyesi Mevlana Toplum ve Bilim Merkezi-Ä°ZMÄ°R - http://mtbm.bornova.bel.tr/
4. Bursa Bilim ve Teknoloji Merkezi-BURSA – www.bursabilimmerkezi.org
5. Elazığ Bilim Merkezi SOBİLDEM-ELAZIĞ - https://bilimmerkezleri.tubitak.gov.tr/elazigbilimmerkezi
6. EskiÅŸehir Bilim Deney Merkezi - http://www.eskisehirbilimdeneymerkezi.com/
7. Feza Gürsey Bilim Merkezi Ankara - http://www.fezagurseybilimmerkezi.com/
8. Gaziantep Bilim Merkezi / Planetaryum - http://www.gezegenevi27.com.tr/
9. ITAP Bilim ve Toplum Merkezi-MUÄžLA - http://www.itap-btm.org/
10. İTÜ Bilim Merkezi (Bakımda)
11. İzmir Uzay Kampı
12. Kayseri Bilim Merkezi - https://bilimmerkezleri.tubitak.gov.tr/kayseribilimmerkezi
13. Kocaeli Bilim Merkezi - http://www.kocaelibilimmerkezi.com/
14. Konya Bilim Merkezi ve Uzayevi-KONYA, http://www.kbm.org.tr/
15. ODTÜ Bilim Merkezi - http://tbm.metu.edu.tr/
16. Ödemiş Deneme Bilim Merkezi - http://www.odemisbilimmerkezi.com/
17. Polatlı Belediyesi Bilim Merkezi ve Uluğ Bey Gökevi-ANKARA
18. Sancaktepe Bilim Merkezi-Ä°STANBUL - http://www.sabidem.org/
19. Santral İstanbul Enerji Müzesi
20. Sivas Bilim Merkezi
21. Yıldırım Çocuk Eğitim ve Bilim Merkezi